Wykłady tematyczne i monograficzne w semestrze zimowym 2022/23 dla kierunku Historia
Wykaz wykładów w semestrze zimowym roku akademickiego 2022/2023:
WYKŁADY TEMATYCZNE
Historia SSL I rok 60 godz. (2 x 30 godz.) - do wyboru:
1.prof. dr hab. Tadeusz Stegner
Kwestie wyznaniowe na ziemiach polskich w XIX i XX wieku.
Mozaika wyznaniowa na ziemiach polskich w XIX wieku i w II RP, przemiany po drugiej wojnie światowej, charakterystyka poszczególnych wyznań, relacje państwo- związki wyznaniowe na przestrzeni wieków, więź narodowa a wyznaniowa, stereotyp Polak- katolik, stosunki między wyznawcami różnych wyznań i religii, kultura religijna środowisk opiniotwórczych, religijność ludowa, procesy dechrystianizacyjne, obrzędowość religijna, rola kobiet w kościołach i związkach wyznaniowych.
2. dr Julia Możdżeń
Świat magii w średniowieczu
Ogląd świata w średniowieczu znacznie różnił się od naszego - pełen był nadprzyrodzonych zjawisk, ingerencji cudownych postaci i niewytłumaczalnych zjawisk przyrodniczych. Celem wykładu jest przybliżenie magicznego sposobu patrzenia na świat oczami zwykłego człowieka tamtej epoki. Na podstawie źródeł kronikarskich i kaznodziejskich z obszaru XIV- i XV-wiecznej Europy, Polski i Prus (ze szczególnym uwzględnieniem Gdańska), przybliżone zostaną sposoby myślenia magicznego w średniowieczu: wykorzystanie zabiegów magicznych w życiu codziennym, w czasie świątecznym czy obrzędach rodzinnych, a także magia wyspecjalizowana, np. sztuki mantyczne w średniowieczu. Szeroko omówiony także zostanie zakres i sposoby kontaktowania się ze światem nadprzyrodzonym.
Zakres tematyczny:
Ogląd świata w średniowieczu - wykład wprowadzający
Nadprzyrodzone – istoty i zjawiska niebiańskie
Nadprzyrodzone – istoty i zjawiska demoniczne (diabły, demony)
Zaświaty (czyściec, piekło)
Śmierć i stosunek do zmarłych (duchy, upiory, epidemie)
Stosunek do świętości (relikwie, pielgrzymki, święci)
Zabobon (magia w życiu codziennym)
Czarownice
Sztuka magiczna (szkoły magiczne, nekromancja, wróżbiarstwo)
3. dr Karol Kłodziński
Armia rzymska w okresie wczesnego Cesarstwa
Cesarz August był nie tylko twórcą nowego ustroju monarchicznego, zwanego pryncypatem, lecz również reformatorem armii rzymskiej. To właśnie od epoki jego rządów mamy do czynienia z zawodową armią, która – obok administracji centralnej i prowincjonalnej – stanowiła podstawowy filar funkcjonowania Imperium Romanum od I do III w. n.e. Celem wykładu nie jest szczegółowe przedstawienie przebiegu głównych bitew oraz innych działań zbrojnych, w których brali udział żołnierze rzymscy, ale omówienie funkcjonowania armii rzymskiej w szerszym aspekcie społecznym, gospodarczym i administracyjnym. W ramach wykładu zostanie omówiona zarówno organizacja armii rzymskiej (legiony, oddziały pomocnicze, flota, garnizon Rzymu, jednostki elitarne), jak i bardziej szczegółowe zagadnienia, takie jak rekrutacja, szkolenie, system awansów i nagród, życie codzienne (np. dieta). Historia armii rzymskiej to nie tylko historia jednostek wojskowych, ale również losy poszczególnych żołnierzy, których kariery oraz dokonania militarne są poświadczone w materiale epigraficznym, szczególnie bogatym w okresie pryncypatu. Dlatego na wykładzie zostaną pokazane wybrane, najbardziej interesujące inskrypcje ilustrujące kariery wojskowe.
4. dr Radosław Kubus
Wybrane aspekty historii społecznej Pomorza w okresie nowożytnym i I połowie XIX wieku
W ramach wykładu przedstawione zostanie środowisko naturalne obszaru Pomorza, miejscowy klimat oraz stosunek do świata zwierząt (m.in. hodowla zwierząt, polowania na obszarze Mierzei, zwierzęta domowe). Ponadto w ramach zajęć szeroko omówione zostaną wątki związane z przestępczością oraz medycyną na Pomorzu. W przypadku przestępczości omówione zostaną m. in. kategorie popełnianych przestępstw oraz stosowane rodzaje kar. Jeżeli zaś chodzi o medycynę to zaprezentowane zostaną główne teorie medyczne obowiązujące w medycynie w okresie nowożytnym, a także choroby zakaźne, w tym przede wszystkim kwestie dżumy, ospy i cholery. Poza chorobami zakaźnymi, jako klęskami elementarnymi, przedstawione zostaną także inne klęski nawiedzające mieszkańców Pomorza w okresie nowożytnym, takie jak pożary, czy w przypadku Żuław powodzie. Istotnym wątkiem podjętym i zaprezentowanym podczas wykładu będzie również kultura materialna Pomorza w szerokim interdyscyplinarnym ujęciu.
WYKŁAD MONOGRAFICZNY
Historia SSM – II rok – 30 godz. – do wyboru:
- dr Karol Kłodziński
Administracja Imperium Romanum
Zapoznanie studentów z dziejami ustroju i administracji Imperium Romanum, począwszy od okresu królewskiego aż po epokę późnego Cesarstwa Rzymskiego. Studenci zdobędą wiedzę nie tylko na temat procesów społecznych, gospodarczych i politycznych kształtujących administrację rzymską, lecz również na temat jej korzeni sięgających wynalezienia pisma i jego początkowo typowo użytkowej, administracyjno-podatkowej funkcji na obszarze starożytnego Bliskiego Wschodu i Egiptu oraz fiskalnych, sądowych i wojskowych struktur organizacyjnych najstarszych imperiów starożytnych. W celu wykazania różnego rodzaju różnic i podobieństw studentom zostanie także przybliżona problematyka ustrojów antycznej Grecji i funkcjonowania urzędników w greckich poleis.
- dr Anna Żeglińska
Szlachta Prus Wschodnich
Celem wykładów jest przedstawienie wschodniopruskiej szlachty jako warstwy społecznej oraz poszczególnych rodów i rodzin na podstawie zasobu archiwów rodowych i rodzinno-majątkowych w ujęciu problemowym.
Szczegółowe treści obejmować będą następujące zagadnienia:
1. Szlachta jako warstwa społeczna; jej rozwarstwienie i przynależność do niej.
2. Sprawy wyznaniowe.
3. Sprawy majątkowe i gospodarcze.
4. Działalność publiczna (w tym w ramach obowiązków patrymonialnych).
5. Militaryzm szlachty - pozycja i rola szlachty w armii.
6. Siedziby i ich funkcje (w tym układy i zabudowa dóbr szlacheckich wraz z ich otoczeniem).
7. Życie kulturalne i towarzyskie, lektury, zbiory.
8. Życie codzienne i stosunki rodzinne, kształcenie dzieci.
9. Polityka rodowa i pielęgnowanie historii rodu.