Wyprawa studentów Etnologii UG na Syberię [relacja]

W dniach 4-27 września 2018 r. studenci Etnologii Uniwersytetu Gdańskiego wzięli udział w wyprawie do miejscowości Wierszyna na Syberii. Wyjazd zorganizowano w ramach projektu badawczego "Wierszyna 2018: polska enklawa na Syberii. Między mitem a rzeczywistością", kierowanego przez mgr Tomasza Kempińskiego. Celem badań było poznanie i udokumentowanie sposobów konstruowania tożsamości narodowej i regionalnej mieszkańców oraz zbadanie autostereotypów etnicznych i kulturowych:

"Wierszyna to polska wieś założona w roku 1911 przez dobrowolnych osadników z Zagłębia Dąbrowskiego, którzy w ramach prowadzonej przez władze carskie akcji zasiedlania Syberii zdecydowali się opuścić rodzinne strony i przenieść do obwodu irkuckiego. Spośród miejscowej ludności wyróżniały wierszyńskich Polaków: wiara, język i obyczaje, które stanowiły ich wyznacznik kulturowy. Obecnie wioskę zamieszkują głównie rodziny polskie oraz kilkanaście rosyjskich i buriackich, choć zdarzają się też małżeństwa mieszane, co jeszcze do niedawna byłoby nie do pomyślenia.

Ze względu na długą podróż, która zajęła nam 5 i pół dnia w jedną stronę, w samej Wierszynie spędziliśmy tylko 10 dni. W drodze powrotnej zatrzymaliśmy się w Irkucku bogatym w zabytkową drewnianą architekturę i liczne polonika. Poza tym zwiedzaliśmy etnologiczny skansen Talsy oraz miejscowość położoną nad Bajkałem – Listwiankę.

Nasze badania opierały się głównie na wywiadach prowadzonych wśród lokalnej społeczności oraz obserwacji uczestniczącej. W miejscowej szkole przeprowadziliśmy zajęcia z dziećmi, pomagaliśmy też mieszkańcom Wierszyny w ich codziennych pracach, takich jak: rąbanie i układanie drewna na opał czy zbieranie warzyw w ogródku."